استخراج یا ماینینگ (Mining) ارز دیجیتال فرآیندی است که تأیید تراکنش‌ها در شبکه را شامل میشود که با سخت افزار انجام میشود و به تولید سکه منجر میشود.
تمامی ارزهای دنیا برای توزیع ارزش کل (پشتوانه واقعی) بین افراد اقدام به تقسیم ارز به واحدهای کوچکتر می‌کند که آنها را به شکل اسکناس و سکه که نشانه تصاحب مقدار معینی از آن ارز است می‌شناسیم.
این پول‌ها را موسسه مالی مرکزی (معمولا بانک مرکزی) مربوط به هر ارز تولید می‌کند(چاپ می کند) و بر اساس سیاست‌های اقتصادی به بازار اقتصادی تزریق می‌کند. قوانین مربوط به اکوسیستم آن ارز در اختیار این بانک مرکزی است و بانک ها تابعه مجری این قوانین هستند.
در دنیای رمز ارزها موسسه مالی مرکزی وجود ندارد و قوانین تولید پول از لحظات اول تولید رمزارز در بطن پروتوکل‌ها و الگوریتم‌های آن رمزارز تعبیه می‌شوند.
این قوانین بنا به طبیعت رمز ارز و اینکه آیا توسعه دهنده مرکزی جهت هدایت رمزارز وجود دارد می‌تواند بر اساس نیاز و وضعیت شبکه تغییر کند.
البته این تغییرات معمولا در جهت تسهیل یا بالانس کردن وضعیت اکوسیستم رمزارز صورت می‌گیرند و با قوانین مالی و اعتباری تعیین شده توسط بانک‌های مرکزی متفاوت هستند.
در تقریبا تمامی رمزارزها تولید پول به عهده افراد فعال در شبکه گذاشته میشود تا با انجام فعالیت در جهت تحکیم، حفظ امنیت و جلوگیری از تقلب در شبکه رمزارزها به صورت پاداش این ارزهای جدید را دریافت کنند.
به افراد فعال در شبکه که برای استخراج پاداش یا همان ارز تلاش می‌کنند، ماینر (معدنچی- Miner) و به عملیاتی که انجام می‌دهند استخراج (معدنکاوی یا ماینینگ Mining) می‌گویند.
این افراد که درحقیقت سخت افزار های بسیار پرقدرت در اختیار افراد هستند با انجام فعالیت‌های پیچیده کامپیوتری با دیگر ماینرها جهت استخراج رقابت می‌کنند. این رقابت در برخی از رمزارزها به نحو سرسام آوری تنگاتنگ و قدرت‌های مصرف شده در این رمزارزها به ارقامی فرای تصور می‌رسد.
به طور مثال در مورد بیت کوین برای استخراج یک بیت کوین بر فرض در اختیار داشتن تمام قدرت سخت افزاری مورد نیاز برای ماینینگ 10 دقیقه زمان و 72 ترا وات (72000 گیگا وات) برق نیاز است.
توان تولیدی برق کل کشوری مانند ایران در سال گذشته (1398) 82000 گیگاوات بوده است. البته می‌توان گفت که بیت کوین پیچیده ترین و پر مصرف ترین شبکه بلاک چین را در بین تمامی رمزارزها دارد.
نحوه استخراج رمزارزها متفاوت است ولی تقریبا تمامی آنها از تکنولوژی بلاک چین جهت تحکیم شبکه خود استفاده می‌کنند و بر اساس تولید بلوک‌های جدید پاداش هایی برای ماینر ها در نظر می‌گیرند. نحوه انجام این عملیات درظاهر و به صورت مفهومی ساده ولی در پشت صحنه بسیار پیچیده است.
به صورت بسیار ساده می‌توان گفت ماینرها در ازای تایید تراکنش‌ها و تولید یک بلوک جدید که به انتهای زنجیره بلوک‌های بلاک چین متصل میشود پاداش می‌گیرند.
تایید تراکنش‌ها بر اساس مفهومی است که در بین سال‌های 2000 تا 2008 بسیار مورد توجه قرار گرفت و بعد از حل این موضوع رمزارزها متولد شدند.
این مفهوم جلوگیری از دوباره خرجکرد در دنیای دیجیتال بود که در سال 2008 توسط شخصی (گروهی) به نام ساتوشی ناکاموتو حل شد. ناکاموتو با در نظر گرفتن یک کلید خصوصی برای هر کیف پول، رمزارزها را زنجیره ای از این کلیدها که به ترتیب صاحبان آن واحد های رمزارز بوده اند تعریف کرد.
به این صورت هر واحد رمزارز را در واقع مانند سندهای چند برگی املاک که نام مالکین آن ملک از ابتدا درآن درج می‌شوند در نظر بگیرید. صاحب فعلی این واحد صاحب آخرین کلیدی است که در این واحد ثبت شده است.
سپس ناکاموتو یک زنجیره از بلوک‌ها را که هر بلوک شامل تراکنش‌های انجام شده بوده را شکل داد که آخرین بلوک حاوی آخرین تراکنش‌های تایید شده و یک شاخص از بلوک قبلی خود است، این شاخص را مانند رمز تولیدی از بلوک قبلی خود در نظر بگیرید.
به این ترتیب در صورت ارسال یک بلوک حاوی تراکنشی از واحدی از رمز ارز که قبلا با یک کلید خصوصی به کلید خصوصی دیگری منتقل شده است.
شبکه با نگاه کردن به بلوک‌های بلاک چین متوجه میشود که این واحد رمزارز با کلید خصوصی دیگری ثبت شده و مالک این واحد رمزارز کلید خصوصی درخواست دهنده تراکنش نیست و این تراکنش رد خواهد شد.
ماینر ها به ازای تولید یک بلوک مورد تایید تمام شبکه برای بلاک چین پاداش دریافت می‌کنند. این پاداش یک بلوک رمزارز است که به تازگی تولید میشود و صاحب اول آن ماینر موفق در استخراج بلوک است. این واحد رمزارز سپس می تواند به چرخه رمزارز وارد شود.
هر رمز ارز پروتکل مخصوص خود را برای ماینینگ در اختیار می‌گیرد. این پروتکل‌ها سرعت استخراج (تایید تراکنش‌ها) و مقدار پاداش در هر استخراج، مقدار نهایی کل استخراج‌ها (اگر حد نهایی وجود داشته باشد) و در نهایت نکته مهم میزان تنصیف (نصف کردن) جایزه است. این عمل بر اساس قوانین نوشته شده در پروتکل های رمزارز در زمان های معینی رخ می‌دهد.
هدف از این عمل کاهش سرعت ورود واحدهای رمز ارز به چرخه و در نتیجه جلوگیری از تورم ناشی از ورود واحدهای جدید است.
ضمن اینکه این کار باعث کاهش سرعت تولید واحدهای رمز ارز و دیرتر به پایان رسیدن منابع محدود واحدهای رمز ارز میشود. چرا که در صورت پایان یافتن منابع رمزارز و عدم دریافت پاداش، فعالیت در شبکه جذابیت خود را از دست خواهد داد.
البته رمز ارزها پاداش دیگری تحت عنوان کارمزد تراکنش را برای تایید تراکنش‌ها در نظر می‌گیرند که این کارمزدها حتی با اتمام منابع قابل استخراج رمز ارز قابل دریافت هستند و فرستنده تراکنش موظف به ارائه کارمزد برای تایید تراکنش خود است.
در پایان لازم به ذکر است عمل ماینینگ هر چند در گذشته نه چندان دور بسیار راحت و ساده بود و حتی با استفاده از یک رایانه رومیزی یا حتی لپ تاپ معمولی قابل انجام بود، امروزه با گسترش استفاده از این رمزارزها، حجم معاملات روزانه، نیاز به سرعت بالا، جذابیت زیاد پاداش‌ها و رقابت شدید بر سر به دست آوردن پاداش ها، عمل ماینینگ را کاری بسیار پر هزینه و پر مصرف در زمینه انرژی کرده است.
در حال حاضر با توجه به اقبال شدید عمومی به این رمزارزها توان های مورد نیاز برای ماینینگ تنها از عهده دستگاه های سخت افزاری مخصوص بر می‌آید.
این ماینرها که به مدارهای مجتمع (آی سی) با کاربرد خاص (ASIC : Application Specific Integrated Circuits) معروف هستند. از مدارهایی که اختصاصا فقط برای ماین کردن طراحی شده اند و کاربرد دیگری ندارند تشکیل شده اند.
این دستگاه‌ها به نسبت رایانه های شخصی اعمال ماینینگ را با قدرت چندین ده برابر انجام می‌دهند. توان های مصرفی این دستگاه ها با موتور های الکتریکی پرقدرت برابری می‌کند.
مصرف برق این دستگاه ها در حدود یک و نیم تا سه کیلو وات بر ساعت برای یک دستگاه ماینینگ متوسط در شبکه بیت کوین است. برای درک توان مصرفی این دستگاه‌ها باید بدانیم که مایکروفر های معمولی توانی در حدود 1 کیلووات در ساعت دارند.
در حال حاضر عموما ماینینگ به صورت یک حرفه (و نه یک کار جانبی) می باشد که نیاز به منابع زیادی دارد. اگر به فکر ماینینگ و کسب درآمد از این راه هستید پیشنهاد می‌کنیم تحقیقات گسترده ای انجام دهید و از شرایط محیطی و منابعی آگاهی بالایی داشته باشید.