اتریوم کلاسیک (به انگلیسی: Ethereum Classic) همانطور که از نامش پیداست قرابتی ویژه با رمزارز نام آشنای اتریوم دارد.
این رمز ارز یک هارد فورک Hard Fork از اتریوم است، که در جولای 2016 راه اندازی شد. این رمزارز همانند اتریوم از قراردادهای هوشمند و برنامه‌های غیرم تمرکز پشتیبانی می‌کند.
نام رمزارز محلی آن همانند نام پروژه، اتریوم کلاسیک ETC است. از زمان راه اندازی اتریوم کلاسیک سعی کرده تا با اتریوم تفاوت هایی ایجاد کند و این موضوع راه این دو رمزارز را از هم دورتر و دورتر کرده است.
علت راه اندازی
برای اینکه بتوانیم به موضوع ایجاد اتریوم کلاسیک بپردازیم باید یک واقعه در تاریخ هر دو اتریوم و اتریوم کلاسیک را بررسی کنیم. در آوریل سال 2016 (فروردین 1395) شبکه اتریوم یک سازمان خودکار غیر متمرکز یا دائو (DAO) را روی بلاک چین این پروژه راه اندازی کرد این DAO قرار بود یک مدل برای مدیریت هردوی بخش تجاری و غیرانتفاعی باشد.
هیچ ساختار مدیریتی معمولی در این DAO وجود نداشت. در یک فروش همگانی در می 2016 (اردیبهشت 95) مبلغی بیش از 150 میلیون دلار(دلار و توکن اتر) در توسط حدود 11000 سرمایه گذار در این DAO سرمایه گذاری شد.
در17 ژوئن 2016 (خرداد 95) علی رغم هشدارهایی که در هفته قبل منتشر شده بود، کاربران به نقطه ضعف موجود درکدهای این DAO رخنه کردند و 3.6 میلیون اتر، حدود یک سوم از سرمایه اتر DAO که حدود 11.5 میلیون اتر بود را استخراج کردند (به سرقت بردند). البته این توکن‌ها به حسابی در همین DAO منتقل شده بود که تحت قراردادی برای نگه داری موجودی به مدت 28 روز بود. ور در واقع از دست نرفته بود.
اتفاقاتی که از این پس افتاد منشا شکل گیری اتریوم و اتریوم کلاسیک می‌شود. پس از این واقعه در جامعه اتریوم بحثی در می‌گیرد که بعد از این واقعه چه تصمیمی بگیرند. برخی این حمله را یک عملیات صحیح اما غیراخلاقی دانستند. برخی درخواست بازگرداندن دادند. و برخی درخواست کردند که DAO غیرفعال شود.
در نهایت قرار شد که از پروژه اتریوم یک هاردفورک ایجاد شود تا سرمایه DAO به یک حساب بازیابی منتقل شود تا بتوان آن سرمایه را به شبکه اتریوم و صاحبان اصلی آن بازگردانند.
مخالفان این موضوع به راه قبلی بلاک چین مورد سرقت قرار گرفته ادامه دادند و آن بلاک چین را اتریوم کلاسیک نام گذاری کردند.دائو نیز بعد از مدتی غیرفعال شد.
در 15 جولای 2016 یک رای گیری با اعلام قبلی کوتاه روی زنجیر برگزار شد تا در مورد هارد فورک کردن DAO تصمیم گیری شود. نتایج روز بعد اعلام شد: از حدود 82 میلیون ETH موجود در آن زمان، تنها 4.5 میلیون ETH در رای گیری شرکت کردند(5.5% مشارکت) نتایج به این ترتیب شکل گرفت حدود 3.96 میلیون رای از 4.5 میلیون رای به نفع هاردفورک بود(87%) که یک چهارم از این آرا از یک حساب خاص آمده بوده است.
آرای مخالف نیز حدود 578 هزار بود(13%) نحوه برگزاری انتخابات و نتیجه گیری از آن که در زمان بسیار کوتاهی صورت گرفت باعث انتقاد گروه مخالف شد. اما گروه موافق بسیار سریع بودند و آرای به دست آمده را به عنوان اجماع عمومی اعلام و تنها چهار روز بعد هارد فورک DAO را انجام دادند.
در تاریخ 20ام جولای 2016 و در بلوک شماره 1920000 شبکه اتریوم و اتریوم کلاسیک راه خود را از هم جدا کردند. بلاک چین مورد سرقت قرار گرفته تحت عنوان اتریوم کلاسیک و بلاک چین اصلاح شده اتریوم فعلی است.
شاید به علت همین حادثه بود که جذابیتی برای حضور در اتریوم کلاسیک در نزد عموم باقی نماند. در حالیکه خطا و ایراد به وجود آمده مربوط به یک برنامه غیرمتمرکز بود و ساختار کلی شبکه بدون مشکل بود.
هر چند بنیانگذاران اتریوم (ویتالیک بوترین و گوین وود) به کار خود در اتریوم ادامه دادند و همین موضوع باعث شد که تیم پشتیبان اتریم کلاسیک از اعتبار کمتری برخوردار شود.
بحث و مجادله در خصوص اتفاق افتاده شده کمی قابل تامل است از این نظر که اصول و قوانین یک شبکه غیر متمرکز بر اساس عدم مداخله گروه یا فرد خاصی در آن است و در صورت ایجاد چنین مداخله ای در این شبکه‌ها توسط گروه یا افراد معنی غیرمتمرکز آن از بین خواهد رفت و در نهایت به نیمه غیرمتمرکز تبدیل خواهد شد.
یکی از استدلال های مخالف می‌توانست این باشد که اشتباه سیستم جزیی از ماهیت آن است و باید سعی در رفع آن کرد در غیر اینصورت راه برای انجام همچین عملی برای هر اتفاقی خلاف نظر یک شخص و یا گروه ایجاد خواهد شد.
در نهایت این موضوع تبدیل به یک موضوع اخلاقی شد و سوال این بود که به اصول پایبند بود و خطا و حمله که بر اساس خطایی از سوی خودمان بوده را پذیرفت؟ یا با اقدام به بازگرداندن خطاها و حمله از حقوق و دارایی های افراد حراست کرد؟
به هر حال از آن تاریخ حدود 4 سال گذشته و راه این دو شبکه از هم جدا شد. اما وضعیت فعلی این دو شبکه ممکن است این طور نشان دهد که عمل موافقان هاردفورک نتیجه رضایتبخش داشته و رشد اتریوم بسیار بیشتر و بهتر از اتریوم کلاسیک بوده است. اما باید توجه داشت این رشد می تواند در اثر حضور بنیانگذاران و تیم اصلی توسعه دهنده اتریوم در بلاک چین هارد فورک شده باشد.
این واقعه از تاریخ هیچ کدام از این دو شبکه پاک نخواهد شد.
اما می توان متوجه شد که خطاهایی این چنینی در این شبکه‌ها دیگر اتفاق نیفتاده و احتمالا از خطای خود درس گرفته اند.
شبکه اتریوم کلاسیک همچنان مشغول به فعالیت است اما نسبت به برادر کوچکتر خود یعنی اتریم رشد بسیار کمتری داشته به طوری که ارزش ETC نسبت به ETH در زمان نگارش این متن تقریبا 0.006 است
هدف اصلی اتریوم کلاسیک حفظ بلاک چین اصلی اتریوم بود بدون اینکه به صورت ساختگی حمله به DAO را خنثی کنند.
توسعه دهندگان داوطلب در این شبکه در حال کار روی این شبکه هستند و هدفی برای توسعه آن به یک شبکه منفعت زا نیستند، ماینر ها مانند شبکه قبلی اتریوم بر اساس اثبات کار فعالیت می‌کنند.
آن‌ها قصد ندارند مانند اتریوم به الگوریتم اثبات سهام و منفعت روی بیاورند. اما در حال فعالیت روی بهبودهایی برای آینده مانند اندازه پذیری شبکه هستند.
ذخایر سکه این شبکه بر خلاف اتریوم که بدون حد است، بر اساس رای گیری که در دسامبر 2017 صورت گرفت به تعداد 210700000 ETC محدود شد. تقریبا ده برابر بیت کوین.
پاداش ماینینگ در این شبکه در حال حاضر 3.2 ETC است که به تدریج کم می‌شود. کاهش بعدی آن حدود آوریل سال 2022 و در بلاک 15 میلیون خواهد بود.
این شبکه تا کنون متحمل چندین حمله 51% شده است و تنها در ماه آگوست سال 2020 سه بار مورد حمله قرار گرفته است. در این حملات یک گروه توان خود را از 51 درصد توان کلی شبکه فراتر می‌برند و در نتیجه می‌توانند اقدام به دوباره خرجکرد رمزارزها از طریق تغییر ترتیب بلاک‌ها کنند.
جمع بندی
شاید این شبکه بر پایه اعتقاد به اصول شبکه های غیرمتمرکز ایستاده، اما باید توجه داشت درس گرفتن از اشتباهات نیز می‌تواند منجر به موفقیت‌های بزرگتری شود.
به هر صورت واقعیت این است که این شبکه از رشدی که باید بازمانده وبیشتر از یک شبکه برای سرمایه گذاری تبدیل به یک شبکه آزمایشی برای توسعه دهندگان و گاهی خرابکاران و هکر ها شده است.
پس اگر به این شبکه علاقه مند شده اید کمی تحقیق بیشتر کنید و با آگاهی کامل وارد این شبکه شوید. لازم به ذکر است برخی صرافی ها اقدامات امنیتی خاصی برای بازیافت ارزهای ذخیره شده در این شبکه دارند.