توکن‌های غیر قابل جایگزینی یا NFT نوعی رمزارز است که با رمزارزهایی که تا کنون می‌شناخته اید متفاوت است.
این توکن ها که به صورت رمزنگاری شده تولید می‌شوند، برای اتصال فناوری بلاک چین و یک دارایی منحصر به فرد و یکتای غیر قابل جایگزینی و غیر قابل کپی، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این توکن‌ها با توکن‌های معمول مانند بیت کوین یا اتر که قابل جایگزینی هستند متفاوت است. در مقام مثال بیت کوین شما و بیت کوین یک فرد دیگر به شرط مساوی بودن در مقدار قابل جایگزین شدن هستند. حتی در طول زمان بیت کوین‌ها (به نوعی) کپی و تولید می‌شوند.
با اینکه استفاده از NFT ها در صنایع مختلف گسترش یافته است، ولی استفاده از آنها بیشتر در بخش آیتم های کلکسیونی صنعت بازی مشاهده می‌شود. تا جایی که NFT را مترادف آیتم‌های کلکسیونی بازی‌ها میدانند.
اکثر این توکن‌ها از نوع خاصی توکن روی شبکه اتریوم با استاندارد ERC-721 هستند. هر چند استفاده از آنها به بلاک چین های دیگری نیز توسعه یافته است. مانند زنجیره هوشمند بایننس که با پروتوکل BEP-721 این توکن‌ها را تولید می‌کند.
قابلیت جایگزینی چیست؟
جایگزین شوندگی به امکان مبادله شدن یک دارایی با دارایی مشابه بدون از بین رفتن ارزش آن اطلاق می‌شود. جایگزین شوندگی همچنین ویژگی‌های یک دارایی مانند بخش پذیری و ارزش را مشخص می‌کند.
برای مثال یک اسکناس هزار تومانی با یک اسکناس هزار تومانی دیگر از لحاظ ارزش کاملا یکسان است. به این ترتیب اگر شما یک اسکناس هزار تومانی از دوستتان قرض بگیرید برای دوستتان تفاوتی نمی‌کند که همان اسکناس را به او پس می دهید یا یک اسکناس هزار تومانی دیگر را.
در حوزه رمزارزها، یک بیت کوین به همان اندازه هر بیت کوین دیگری ارزش دارد. با این حال وقتی به محدوده NFT وارد می‌شویم موضوع متفاوت خواهد بود. یک توکن NFT ارزشی متفاوت از هر توکن مشابه خود دارد. ویژگی های اختصاصی، به یگانگی و یکتا بودن آن ها حکم می‌دهد و به این ترتیب، آنها غیر قابل جایگزینی هستند. همانند دارایی های دنیای واقعی مانند سنگ‌های گرانبها، شاهکارهای هنری یا اشیای عتیقه و کلکسیونی.
توکن‌های قابل جایگزینی کدام ها هستند؟
توکن هایی که فارغ از مالک یا تاریخچه آن توکن در طول زمان دارای ارزش ثابت (نسبت به دیگر توکن های مشابه خود –بیت کوین نسبت به بیت کوین) هستند، توکن‌های قابل جایگزینی هستند. همانند بیت کوین که ارزش آن نسبت به دیگر بیت کوین‌ها ثابت است.
ویژگی توکن‌های غیر قابل جایگزینی
- کمیاب بودن: ارزش این توکن‌ها از نادر بودن آنها نشات می‌گیرد. با اینکه توسعه دهندگان سازنده این توکن‌ها می‌توانند هر مقداری از این توکن‌ها را تولید کنند، اما همواره به تعداد محدودی از این توکن بسنده می‌کنند تا کمیاب بودن آنها افزایش دهند.
- بخش ناپذیر: با اینکه قانونی در این مورد وجود ندارد، اما تقریبا همه این توکن‌ها غیر قابل تقسیم به واحدهای کوچکتر هستند. در واقع شما یا تمام توکن رو خریداری می‌کنید یا هیچی.
- منحصر به فرد: احتمالا این ویژگی مهمترین ویژگی این توکن‌ها هستند. توکن های غیر قابل جایگزینی، یک لوحه دایمی اطلاعات دارند که منحصر به فرد بودنشان را ثبت می‌کند. این اطلاعات را به مثابه یک گواهی اصالت در نظر بگیرید.
مزایای NFT
توکن‌های غیر قابل جایگزینی بعد جدیدی در تعاملات دیجیتال را پیش روی ما قرار می‌دهد. سه مزیت برتر این توکن‌ها از قرار زیر هستند:
- قابل انتقال هستند: برخلاف توکن‌های قابل جایگزین که قابل خرید و فروش در صرافی‌ها هستند، این توکن‌ها در بازارهای خاصی معامله می‌شوند و قیمت‌های آنها بر اساس وضعیت بازار توسط صرافی ها تعیین نمی‌شود. ارزش آنها به میزان یکتایی و یگانگی آنها بستگی دارد و در این بازارها قابل داد و ستد می‌باشند.
- آنها اصیل هستند. این توکن‌ها توسط فناوری بلاک چین تولید شده اند در نتیجه شما می توانید از اصالت آنها مطمئن باشید. تقریبا غیر ممکن است که بتوان یک نمونه تقلبی از این توکن ها با وجود دفاتر ثبت غیرمتمرکز فناوری بلاک چین، ایجاد کرد.
- حقوق مالک را حفظ و حراست می‌کنند. مجددا به دلیل وجود فناوری بلاک چین در تولید این توکن‌ها هیچ مالکی توانایی تغییر و دستکاری در اطلاعات این توکن‌ها را بعد از این که به شبکه ارائه شد را ندارد.
موارد استفاده از NFT
بازی: از آنجایی که NFT ها برخی از مشکلات ذاتی صنعت بازی را برطرف کرده، این توکن‌ها در این صنعت بسیار محبوب هستند. به طور مثال بازی های برتری مانند فورتنایت Fortnite فروش لوازم کمیاب مانند اسلحه یا پوسته ها ممنوع کرده است.
با این حال با وجود NFT ها این ویژگی‌ها به راحتی می‌توانند منتقل شوند و در بازی‌های دیگر استفاده شوند. به این ترتیب توکن های غیر قابل جایگزینی می‌تواند به راهبرد اقتصاد درون-بازی کمک کند.
دارایی دیجیتال: دیسنترالند Decentraland را در نظر بگیرید (دیسنترالند یک پلتفرم روی شبکه اتریوم است که با کمک توکن های NFT محدوده هایی ازیک دنیای واقعیت مجازی VR را به فروش می رساند.
کاربران در این پلتفرم با خرید یک قطعه از این دنیا مالکیت آن را به دست می آورند) در دیسنترالند، مشترکین می‌توانند زمین مجازی خریداری کنند. همانند خرید زمین در دنیای واقعی. نمونه دیگر ENS یا سرویس نامگذاری اتریوم است Ethereum Name Service که از توکن‌های NFT برای خرید و فروش نام های دامنه .ETH خود استفاده می‌کند.
هویت: توکن های NFT برای مبارزه با سرقت هویت ایده آل هستند. از نمونه های این کاربرد می توان به مواردی اشاره کرد که قابل دیجیتالی شدن هستند. مانند مدارک دانشگاهی، سوابق پزشکی، و حتی ظاهر افراد. به این ترتیب با ایجاد یک توکن NFT از یک مدرک دانشگاهی تنها و تنها شخص دارنده می‌تواند از آن مدرک استفاده و آن را ارائه کند.
فراتر از این هنرمندان دیجیتال می‌توانند برای مقاصد حقوق کپی یا کپی رایت آثار خود را به شکل توکن های NFT درآورند. اهراز هویت توسط این NFT ها شامل تبدیل بلیط های فیزیکی به توکن های NFT جها جلوگیری از تقلب خواهد بود.
هنر و NFT
هنرمندان دیجیتال NFT ها را در آغوش کشیدند تا به تولید آثار هنری NFT بپردازند. با این حال چیزی که باعث افزایش این چنینی این محصولات می‌شود، تعداد هنرمندانی است که به سوی بازار NFT سرازیر می شوند.
اطلاعات از کریپتوآرت CryptoArt که یک پلتفرم تحلیلی متمرکز روی آثار هنری رمزارزی است، نشان می‌دهد که مجموع حجم آثار هنری بر پایه NFT به 8.2 میلیون دلار در آخرین ماه 2020 رسیده است که این عدد جهش چشمگیری را نشان می‌دهد از آن جایی که این حجم در ماه قبل از آن 2.6 میلیون دلار بوده است.
با این وجود، کل حجم بازار کلکسیونی‌ها در حال حاضر بیش از 130 میلیارد دلار تخمین زده می‌شود. بازار رو به رشد این حوزه نشان از تغییر نگرش به آیتم های کلکسیونی از یک سرگرمی و عادت به یک دارایی اقتصادی و ویژگی های سرمایه گذاری دارد.
بنیانگذار کریپتو آرت ریچارد چن این رشد در حجم معاملاتی را نشانی از افزایش درک عمومی از قابلیت های NFT در حفظ اصالت می‌داند.
نیمه دوم سال 2020 به طرز چشمگیری شاهد فروش آثار هنرمندان دیجیتالی به بالاترین قیمت ها بودیم. برای مثال در سپتامبر 2020 یک اثر هنری دیجیتال NFT که با قیمت بیت کوین تغییر کرده بود، به قیمت 262 اتر (حدود صد و یک هزار دلار به قیمت آن تاریخ) رسید.
در اکتبر اثر هنری NFT دیگری به قیمت 131250 دلار معامله شد که بالاترین نرخ فروش یک اثر از این دست محسوب می‌شد. به طور شگفت آوری دو ماه بعد یک کلکسیون از آثار هنری NFT به قیمت 777,777 دلار مبادله گردید.
در بخش بعدی این مقاله به معرفی بیشتر این توکن‌ها ، کاربردهای بیشتر شناخته شده آنها ایرادات آن و دیگر موضوعات مرتبط می پردازیم.