کیوتوم یا کوانتوم یک بلاک چین متن باز مستقل و عمومی با هدف رفع مشکلات موجود در دنیای بلاک چین‌ها است.
این پروژه بر پایه بیت کوین و با استفاده از مدل UTXO در بلاک چین بیت کوین امیدوار است برخی از مشکلات موجود در بلاک چین‌ها را برطرف کند.
این پروژه با تاکید بر روی امنیت UTXO و فعال سازی چند ماشین مجازی مانند EVM (ماشین مجازی اتریوم) و ماشین مجازی انقلابی X86 VM، در صدد ایجاد بلاک چین کاربردی مانند بیت کوین و منعطف مانند اتریوم ایجاد کند.
با گسترش هرچه بیشتر تکنولوژی بلاک چین و کاربردی شدن آن، استفاده از آن در دنیای واقعی نمود بیشتری پیدا می‌کند و هر روز دارایی های جدیدی به صورت توکن و دیجیتالی عرضه می‌شوند. مشکل بزرگی که این موضوع به وجود می آورد، جابجا کردن و انتقال این دارایی هاست.
در حال حاضر برای جابجایی دارایی‌ها بین بلاک چین‌ها مختلف نیاز به یک یا چند دارایی میانه است که مجموع کارمزدهای انتقال ها بسیار زیاد خواهد شد.
در حقیقت ناسازگاری بلاک چین های مختلف باعث ایجاد این مشکلات می‌شود.
مشکل بعدی سخت و بحرانی بودن اداره بلاک چین‌ها از طریق زنجیره است. برای اکثر پلتفرمهای غیر متمرکز، زمانی که شبکه اصلی راه اندازی می‌شود، ایجاد تغییرات مانند ارتقا یا انجام تغییرات بسیار مشکل است.
مکانیزم‌های اجماع عمومی منعطف نیستند و همواره خطر متمرکز شدن توان محاسباتی در مکانیزم اثبات کار وجود دارد.
کمبود قراردادهای هوشمند از دیگر مشکلات دنیای بلاک چین هاست.
در واقع چند پلتفرم معمولا عمومی برای گستره زیادی از فعالیت‌های دنیای واقعی وجود دارد و پلتفرم ها اختصاصی بسیار کم هستند.
بنیانگذاران
در جهت رفع معضلات گفته شده تیم کوانتوم یک مجموعه از نیروهای توسعه دهنده را متحد کرده تا این موارد را از طریق ایجاد یک شبکه منسجم تا حد امکان برطرف کند.
این شبکه توسط بنیاد کوانتوم چین یا کیوتوم چین (Qtum chain foundation) مستقر در سنگاپور طراحی و معرفی شد. موسس این بنیاد پاتریک-ژوگوانگ -دای است.
وی دانش آموخته دانشگاه دریپر (Draper university) در سانفرانسیسکو سیلیکون ولی است. قبل از ورود به دنیای رمزارزها وی در غول تجارت الکترونیک چین علی بابا مشغول به کار بوده است.
ویژگی‌های خاص
پروژه بر اساس مکانیزم اثبات سهام عمل می‌کند این شبکه از شیوه جدیدی برای اداره کردن زنجیره خود استفاده می‌کند. پروتوکل اداره ای غیرمتمرکز (Decentralized Governance Protocol DGP) به این پروژه امکان می‌دهد تا تغییرات مد نظر در پروژه را از طریق قراردادهای هوشمند روی شبکه اعمال کند و نیازی به انجام عملیات هارد فورک نباشد.
به طور مثال اندازه بلاک‌ها در این شبکه از طریق یک قرارداد هوشمند قابل تغییر است و نیازی به انجام یک هاردفورک مانند آنچه در بیت کوین و بیت کوین کش اتفاق افتاد نیست.
این شبکه مانند اتریوم از قراردادهای هوشمند پشتیبانی می‌کند. و محیط امن و استاندارد و با ثباتی برای تولید و توسعه قراردادهای هوشمند تجاری فراهم کرده است.
لایه حساب انتزاعی این پروژه با جدا کردن برنامه از پروتوکل مربوطه آن، عملکرد بلاک چین را حفظ و نگهداری می‌کند و اجازه افزوده شدن تکنولوژی‌های جدید در آینده را می‌دهد.
ماشین مجازی x86 این شبکه به توسعه دهندگان اجازه ساخت اپلیکسشن را به وسیله زبان های برنامه نویسی معروف و محبوب مانند پایتون، C++ و راست RUST می دهد به این شکل گستره بزرگتری از برنامه نویسان در مقایسه با اتریوم که فقط از زبان برنامه نویسی اختصاصی خودش یعنی سولیدیتی پشتیبانی می‌کند قادر به تولید برنامه برای قراردادهای هوشمند می‌شوند.
سیستم کیف پول این شبکه از طیف گسترده ای از کیف پول های موجود در دنیای رمزارزها پشتیبانی می‌کند که نیاز های اکثر کاربران را تامین خواهد کرد.
همچنین این شبکه منابع توسعه و تولید برنامه‌های بلاک چینی زیادی را برای توسعه دهندگان فراهم کرده است.
توکن
این بلاک چین یک توکن محلی با نام QTUM دارد که همانند دیگر شبکه ها نقش سهام برای شیکه را ایفا می‌کند. برای تولید بلاک های این بلاک چین نیاز است که گره ها توکن های خود را سهام گذاری کنند (Stake) یا در خطر قرار دهند.
به این شکل قادر خواهند بود به نسبت توکن سهام گذاری شده از پاداش تولید بلاک سهم دریافت کنند. همچنین کاربران می‌توانند این حق را تیمی دیگر واگذار تا آن ها به نمایندگی از آنان به تولید بلاک بپردازند و سپس سهمی از پاداش را به آنها بدهند.
در زمان‌های تصمیم گیری برای ایجاد تغییرات یا ارتقاها و مسائلی که نیاز به اجماع عمومی دارد اعضا(دارندگان توکن) می توانند در رای گیری موضوع شرکت کنند.
برنامه تشویقی
بنیاد کوانتوم چین، شبکه اصلی بلاک چین Qtum را در سپتامبر 2017 راه اندازی کرد. این شبکه اولین شبکه در این صنعت بود که از قراردادهای هوشمند و مدل UTXO بیت کوین به صورت همزمان پشتیبانی می‌کرد.
به این ترتیب بعد از 3 سال شبکه کوانتوم گستره منحصر به فردی از ویژگی های فنی اکوسیستم را توسعه داده است. این ویژگی‌ها بستر مناسبی برای تولید پروژه‌های دیفای خواهد بود.
برای تشویق توسعه دهنده ها برای تولید این پروژه ها بنیاد کیوتوم چین مبلغ یک میلیون دلار برای پاداش در نظر گرفته است.
(این مبلغ بنا به محدودیت های پروژه و اقبال عمومی تا 5 میلیون دلار نیز قابل افزایش است). این برنامه‌ها بعد از گذراندن بررسی‌های فنی و قبول شدن از 25000 تا 50000 دلار ایالات متحده پاداش دریافت خواهند کرد.
جمع بندی
این پروژه با ایده ای جذاب و کاربردی وارد دنیای رمزارزها شده است. جایی که بیت کوین به تنهایی نیمی از بازار را به خود اختصاص داده ولی دچار کمبودهای بسیاری است. از سوی دیگر اتریوم و قراردادهای هوشمندش به هوشمندی دروازه های جدیدی در این صنعت گشوده است.
هردو این‌ها از امنیت بالایی برخوردار هستند ولی نمی‌توان از دارایی‌های این شبکه در شبکه دیگر استفاده کرد. همچنین قراردادهای هوشمند اتریوم خیلی انعطاف پذیر نیستند و کاستی هایی دارد.
اما این پروژه با برطرف کردن تقریبا این موضوعات پلتفرمی سریع، کارآمد، کاربر پسند ایجاد کرده و در عین حال نیز بستر مناسبی برای تولید و راه اندازی پروژه‌های مالی غیرمتمرکز فراعم کرده است.
به نظر می‌رسد این پروژه برای موفقیت در دنیای رمزارزها عزمی جدی دارد و منتظر میزبانی برنامه‌های مالی و غیر مالی مختلفی روی پلتفرم خود است.
باید منتظر ماند و دید چه چالش‌هایی در انتظار این شبکه است.