یرن فاینانس (به انگلیسی: Yearn.Finance) یک مجموعه از محصولات خدمات مالی تحت بلاک چین است که خدماتی نظیر قرض دهی، تجمیع، تولید سود و پوشش بیمه ای روی شبکه بلاک چین اتریوم از جمله آن‌هاست.
این پروتکل توسط توسعه دهندگان مستقل مراقبت و نگهداری می‌شود و توسط صاحبان YFI (توکن این پروتوکل) اداره می شود. از این لحاظ یرن یک دیفای DeFi یا فاینانس غیر متمرکز محسوب می‌شود.
هدف
هدف این پروژه ساده سازی فضای در حال گسترش دیفای‌ها برای سرمایه گذاران معمولی که خیلی آشنایی با مسایل تکنیکی بازار سرمایه ندارند یا سرمایه گذارانی که خیلی اشتیاقی برای درگیر شدن با مسایل ریز و جزییات این بازار ندارند، است. در واقع هدف سرمایه گذارانی هستند که وقت یا دانش کافی برای مطالعه و انتخاب استراتژی مناسب سرمایه اشان ندارند.
بنیانگذار
این پروژه محصول ذهن آندره کرونیه است که بعد از خروج از پروژه آی ارن iEarn در فوریه سال 2020 آغاز و در جولای همان سال آغاز به کار کرد. کرونیه سابقه ای طولانی در زمینه رمزارزها دارد و نام او مترادف دیفای‌ها شده است.
توکن YFI
این پروتکل مانند دیگر پروتکل‌ها رمزارز خود را به نام YFI تولید کرده که از نوع ERC20 بوده و روی بلاک چین اتریوم قرار دارد. این پروتکل بر خلاف دیگر رمزارزها که مقادیر زیادی ذخایر سکه دارند، ترجیح داده سکه‌های بسیار کمی برای توزیع داشته باشد.
تنها 30 هزار توکن در مجموع در ذخایر این پروتکل قرار دارد که تا کنون 29969 عدد آن توزیع و تنها 31 عدد دیگر برای توزیع باقی مانده است.(اعداد تا 21 ژانویه 2021) به علت حجم کم این سکه دیجیتال قیمت آن بسیار بالاست و تنها رمزارز دیجیتالی است که تاکنون توانسته از قیمت بیت کوین فراتر برود. بالاترین قیمت این سکه در سپتامبر 2020 به حدود 41 هزار دلار نیز رسید.
این پروژه بخش بزرگتری از سرمایه گذاران را هدف قرار داده است و با آسان سازی جزییات فضای پیچیده بازار سرمایه توانسته تقریبا این موضوع را محقق کند. با ابزار های در اختیار و ارتباط با پروتکل های دی فای دیگر مانند کامپوند Compond، آوه AAVE و کرو Curve می تواند بیشترین کسب درآمد را برای سرمایه گذاران تامین کند.
درآمد زایی
یرن از محل کارمزد بازپس گیری (درآوردن دارایی‌ها از حساب‌ها) که هم اکنون 0.5 درصد است درآمد کسب می‌کند. علاوه بر آن از کارمزد GAS مربوط به اتریم نیز درآمد خواهد داشت. درصدهای این درآمدها بعدا از طریق اجماع عمومی دارندگان توکن امکان تغییر دارد.
توضیح در خصوص چگونگی فعالیت این پروتکل‌ها نیاز به زمان و آشنایی با مفاهیم بسیاری دارد. در مقالات دیگری به این موضوعات به تفصیل خواهیم پرداخت.
اما برای درک کلی از فعالیت این پروتکل به معرفی کلی ابزار های آن خواهیم پرداخت. برای درک بهتر مطالب این متن بهتر است با مفاهیم دی فای DeFi و ییلد فارمینگ Yieald Farming آشنایی داشته باشید.
وولت Vault یا جهش
در این قسمت حوضچه های سرمایه قرار دارند که به صورت خودکار بر اساس موقعیت‌های ایجاد شده در بازار ایجاد منفعت و درآمد می‌کنند. این بخش با تقسیم هزینه های استفاده از شبکه اتریم (GAS costs)، فرآیند بالانس مجدد خودکار و کشیدن سرمایه ها به موقعیت های جدید به صورت خودکار، برای کاربران سودآور خواهد بود. این ابزار می تواند یک ابزار درآمدی انفعالی (بدون نیاز به انجام کار خاصی ) باشد.
این ابزار که اولین ابزار یرن بوده، یک تجمیع کننده سرمایه برای قرض دادن Lending بوده است. دراین ابزار سرمایه های جمع شده را بین سه پروتوکل dYdX AAVE و Compound به شکل خودکار جابجا می‌کند تا همیشه بالاترین نرخ سود دهی را برای سرمایه ها به دست بیاورد.
زپ ZAP
یک ابزار برای تبدیل بین چندین حوضچه نقدینگی Liquidity Pool که در پروتوکل Curve.Finance قرار دارند است. این عمل تبدیل زپ نام دارد. این حوضچه ها از مدل قرض دهنده ها که در بالا توضیح داده شد استفاده می‌کند.
در زپ شما می توانید از سکه ثابت یا ارزهای با نرخ ثابت StableCoin استفاده کنید تا وارد این حوضچه‌ها شوید. همچنین برای خروج نیز اعتبار شما به همین کوین ها تبدیل خواهد شد.
پوشش Cover
بیمه ای که کاربر را قادر می سازد تا پوششی در برابر خسارت های احتمالی قراردادهای هوشمند مختلف و یا پروتوکل های روی شبکه اتریوم داشته باشد. این پوشش توسط موسسه نکسوز میوچوال Nexus Mutual پذیرفته شده است.
این ابزار یک ابزار مالی به حساب نمی آید و برای تصمیم گیری های جمعی در خصوص اکو سیستم یرن به کار می‌رود. کسانی که مقادیری YFI در اختیار داشته باشند می‌توانند در انتخابات یک شورا 9 نفره شرکت کنند. این شورا برای تصویب تصمیمات نیاز به 6 رای از 9 رای دارند.
این افراد باید دارای شرایط خاصی باشند.
جمع بندی
این پروتکل یکی از شناخته شده ترین پروتکل های دی فای در دنیای رمزارزها محسوب می‌شود و با ابزارهایی که در اختیار قرار داده می توان به سادگی و با کمترین دانش اقدام به سودآوری کرد. دقت کنید که یک حداقل دانش برای بهره بردن از این خدمات نیاز است. در غیر اینصورت امکان زیان دیدن در این پروتکل‌ها بسیار بالاست.
این پروتوکل با اینکه تلاش زیادی برای ایجاد سادگی و دوستانه بودن ابزارها کرده ولی در مواردی به علت ماهیت پیچیده بازار سرمایه، دشواری‌ها و سردرگمی‌هایی نیز ایجاد می‌کند. به همین خاطر باید از به اصول بازار سرمایه آشنا بود تا بتوان به صورت مفیدی از این ابزار ها بهره برد.
توجه داشته باشید این پروتکل‌ها ساخته دست بشر هستند و تنها به اندازه هوش و دانش و دقت سازندگانشان دقیق و قابل اطمینان هستند. همچنین همان طور که می‌دانید بازار سرمایه از ریسکی ترین بازار های جهان محسوب می‌شود که مانند دیگر بازارها شامل سود و زیان توامان است.
برای حضور مفید در این بازار نیاز به دانش کافی و اطلاع از رفتار آن است. که با توجه به جوان بودن بازار و صنعت رمزارزها تقریبا در ابتدای راه آن هستیم. و هر چه وجود دارد برگرفته و تعمیم داده شده ازبازار های بورس و سرمایه سنتی است.
هرچند مفاهیم و اصول اولیه همان‌ها هستند ولی باید رفتار رمزارزها را به مرور و در طول زمان سنجید. در آخر باید تاکید کنیم که ما هیچ گونه توصیه برای استفاده یا عدم استفاده از این پروتکل‌ها و یا سرمایه گذاری در آنها نداریم.
این پروتکل‌ها شاید در فاز های آزمایشی باشند و حتی بعد از بررسی‌‍های بیطرف نیز ایرادات پنهانی داشته باشند. در صورت تمایل به استفاده از این ابزارها با پذیرفتن ریسک آنها، تحقیقات خود را کامل کنید و با آگاهی کامل اقدام به سرمایه گذاری نمایید.